Wat we kunnen leren van apen.

13/12/2022 door 
Karen Devriendt
dag van de aap

Vandaag is het 14/12 en dag van de aap!

Mensen en apen vertonen eigenlijk veel gelijkenissen en dan in het bijzonder chimpansees.

Het is wetenschappelijk bewezen dat chimpansees werktuigen gebruiken, ook in complexe sociale groepen samenleven, politiek actief zijn en gevoel voor empathie hebben. Het is net dit empathisch vermogen dat ervoor zorgt dat een groep chimpansees kan samenblijven en politiek bestuurd kan worden door een leider.

Wat kunnen wij van apen leren?

Vlooien

Om het gedrag van mensen beter te begrijpen, bieden apen een goed startpunt. Apen zijn sociale dieren als ons en zijn in staat om zijn spiegelbeeld te herkennen. Chimpansees hebben net als ons fijne en minder fijne eigenschappen en zeker wat vaak voorkomt, vriendelijk lachen, maar ook behoorlijk manipulatief zijn.

Apen leven ook in sociale groepen, maar wel altijd in dezelfde groep, terwijl mensen verschillende sociale groepen hebben zoals familie, vrienden, collega’s,… Conflicten kunnen optreden en bij de mensen kan dit van de ene sociale groep overgebracht worden op een andere. Een gevolg kan zijn dat iemand de sociale groep moet verlaten, maar daarmee zijn de onderliggende problemen nog niet persé opgelost.

Net op dit punt kunnen we iets leren. Apen lossen problemen in eigen kring op. Rituelen zoals bijvoorbeeld elkaar te vlooien helpen daarbij. Ze keren elkaar de rug dan toe en voor hen is dat een kwetsbare positie en zeggen ze eigenlijk: “ik vertrouw je”.

Mensen gaan hun excuses aanbieden, maar dit is vaak niet voldoende. Een gebaar zoals het vlooien zou in een mensenleven een koffie gaan drinken zijn samen, maar komt er vooral op neer dat je echt tijd neemt voor elkaar.

Wat is het verschil tussen eenzaamheid en verveling?

Via volgend filmpje kan je ook de meerwaarde van het vlooien zien, gemaakt door Patrick Van Veen, een Nederlandse gedragsbioloog.

Apen besteden uren aan elkaar vlooien, ze hebben echter geen vlooien. Het is een vorm van echte aandacht, door het aanraken en de intensiteit ontspannen ze en ontstaat er vertrouwen. Misschien is het dus tijd dat we weer iets meer echt gaan vlooien.

Vandaar dat we één van onze gesprekruimtes de aap hebben genoemd. Wij willen echt de tijd nemen en aandacht geven aan de mensen die bij ons langs komen.

Binnenkort volgt nog een blog over eenzaamheid, zeker in de huidige donkere tijden een probleem die geregeld opduikt!